Özsaygı ve özgüven, kişisel ve profesyonel yaşamlarımızı etkileyen iki temel niteliktir. Genellikle birbirlerinin yerine kullanılsalar da, farklı anlamlara sahiptirler. Özsaygı kendimiz hakkında hissettiklerimizdir, özgüven ise yeteneklerimiz hakkında hissettiklerimizdir. Düşük öz saygı ve güven kaygı, depresyon ve motivasyon eksikliğine neden olabilir. Ancak, bunları artırmanın yolları vardır. Bu makalede, özsaygı ve özgüvenin ne olduğunu, bunları etkileyen faktörleri ve bunları artırmanın yollarını tartışacağız.
Özsaygıyı Anlamak
Özsaygı kendimizi nasıl gördüğümüzdür. Bu bizim değer ve kıymet duygumuzdur. Özsaygımız yetiştirilme tarzımız, deneyimlerimiz ve ilişkilerimiz de dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Düşük öz saygı belirtileri arasında olumsuz öz konuşma, güven eksikliği, sosyal geri çekilme ve kendine zarar verici davranışlar yer alır.
“Kendinize inanmak başarıya giden ilk adımdır. Güven olmadan potansiyelimizi sınırlar ve bizi bekleyen fırsatları kaçırırız.” – Bilinmeyen
Özgüveni Anlamak
Özgüven, yeteneklerimiz hakkında hissettiklerimizdir. Görevleri başarmak veya hedeflere ulaşmak için kendimize olan inancımızdır. Özgüvenimiz deneyimlerimizden, becerilerimizden ve bilgimizden etkilenebilir. Düşük özgüvenin belirtileri arasında erteleme, başarısızlık korkusu ve mükemmeliyetçilik yer alır.
Journal of Personality and Social Psychology’de yayınlanan bir çalışmaya göre, olumlu kendi kendine konuşmanın performansı iyileştirdiği ve güveni artırdığı gösterilmiştir. Çalışma, olumlu kendi kendine konuşma kullanan sporcuların, olumsuz kendi kendine konuşma kullanan veya hiç kendi kendine konuşma kullanmayanlara göre daha özgüvenli olduklarını ve daha iyi performans gösterdiklerini ortaya koymuştur. Bu durum, günlük rutininize olumlu kendi kendine konuşmayı dahil etmenin özgüveniniz ve hedeflerinize ulaşma beceriniz üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini göstermektedir.
Özsaygı ve Özgüveni Artırmanın Yolları
Olumlu kendi kendine konuşma: Olumlu kendi kendine konuşma, özsaygı ve güveni artırmanın etkili bir yolu olabilir. Olumsuz düşünceleri olumlu olanlarla değiştirmeyi içerir. Örneğin, kendinizi “Bunu yapamam” diye düşünürken bulursanız, bunu “Bunu yapabilirim ve elimden gelenin en iyisini yapacağım” ile değiştirin.
Öz bakım pratiği yapmak: Öz bakım, fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığımıza özen göstermeyi içerir. Egzersiz yapmak, iyi beslenmek, yeterince uyumak ve bizi mutlu eden aktiviteler yapmak gibi şeyleri içerir. Öz bakım uygulamak kendimizi daha iyi hissetmemize ve özgüvenimizi artırmamıza yardımcı olabilir.
Hedefler belirlemek ve onlara ulaşmak: Hedefler belirlemek ve bunları başarmak özsaygı ve güven oluşturmamıza yardımcı olabilir. Ulaşılabilir küçük hedeflerle başlayın ve daha büyük hedeflere doğru ilerleyin. Yol boyunca başarılarınızı kutlayın.
Olumsuz inançlara meydan okumak: Olumsuz inançlar bizi geride tutabilir ve özsaygımızı ve özgüvenimizi düşürebilir. Bu inançlara meydan okumak ve onları olumlu olanlarla değiştirmek önemlidir. Örneğin, yeterince iyi olmadığınıza inanıyorsanız, aksini gösteren kanıtlara bakarak bu inanca meydan okuyun.
Başkalarından destek aramak: Arkadaşlarınızla, ailenizle veya bir terapistle konuşmak özsaygı ve güveni artırmada yardımcı olabilir. Destekleyici bir ağ teşvik, tavsiye ve olumlu geri bildirim sağlayabilir.
“Özsaygı statik bir nitelik değildir; aksine, zaman içinde geliştirilebilen bir zihniyettir. Bağlılık ve pratikle, kendimizi olumlu bir ışık altında görmeyi öğrenebilir ve daha büyük başarılar elde edebiliriz.” – Nathaniel Branden
Sonuç
Özsaygı ve güven, kişisel ve profesyonel gelişimimiz için çok önemlidir. Düşük özgüven ve özsaygı bizi geride tutabilir ve hedeflerimize ulaşmamızı engelleyebilir. Ancak, bunları artırmanın yolları vardır. Olumlu öz konuşma, öz bakım, hedef belirleme, olumsuz inançlara meydan okuma ve başkalarından destek arama, öz saygı ve güveni geliştirmenin etkili yollarıdır.