Dünyanın birçok ülkesinde erkekler, nitelikleri, pozisyonları veya iş deneyimleri ne olursa olsun kadınlardan daha fazla kazanmaktadır. Bu olgu ücret farkı olarak adlandırılmaktadır. Bu olgunun nedenleri karmaşık ve çeşitli olsa da, bazı faktörler bu uçuruma önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır.
Meslek seçimindeki farklılıklar
Erkekler ve kadınlar arasındaki ücret farkının temel nedenlerinden biri meslek seçimidir. Kadınlar daha çok öğretmenlik, hemşirelik, sosyal hizmet uzmanlığı gibi meslekleri seçerken, erkekler işletme, mühendislik, bilim ve teknoloji ile ilgili meslekleri seçmektedir. Erkeklerin seçtiği mesleklerde maaşlar kadınların seçtiği mesleklere göre daha yüksektir.
Yüksek maaşlı pozisyonlar isteyen pek çok kadın, kadınların liderlikte temsil edilmemesi ve kadınların fırsatlarını sınırlayan toplumsal cinsiyet kalıp yargıları gibi sorunlarla karşılaşmaktadır
Ücretlendirme ve terfide farklılıklar
Ücret farkını etkileyen bir diğer faktör de ücretlendirme ve terfideki farklılıklardır. Erkeklerin ikramiye, terfi ve prim alma olasılığı kadınlara kıyasla genellikle daha yüksektir. Bunun bir nedeni, erkeklerin kariyerlerinde başarılı olmak için işbirliği yapmaktansa rekabet etmeyi tercih etme olasılıklarının daha yüksek olmasıdır.
İşyerinde cinsiyetçilik
İşyerinde cinsiyetçilik, kadın ve erkek arasında ücret farklılıklarına da yol açabilir. Kadınlar işyerinde cinsel taciz, saygısızlık ve ayrımcılıkla karşılaşabilir, bu da ilerleme ve ücret fırsatlarını etkileyebilir.
Eğitim ve mesleğin rolü
Eğitim ve meslek seçimi de kadın ve erkek arasındaki ücret farkını etkileyebilmektedir. Kadınların hemşirelik, öğretmenlik ve sekreterlik gibi başkalarının bakımıyla ilgili meslekleri seçme olasılığı daha yüksektir, bu da teknik mesleklerde erkeklere kıyasla daha düşük maaşlara yol açabilir. Buna ek olarak, kadınlar kariyerlerinde ilerlemek ve ücret artışı almak için genellikle daha az fırsata sahiptir.
Türkiye’de kadınlar erkeklerden ortalama %30 daha az kazanmaktadır ve bu oran dünyada cinsiyetler arasındaki en yüksek ücret farklarından biridir.
Normlar ve kültürel stereotipler
Son olarak, kültürel kalıp yargılar ve normlar da kadın ve erkek arasındaki ücret farkını etkileyebilir. Erkeklerin belirli görevlere veya aileye bakmaya kadınlardan daha uygun olduğu inancı gibi bazı kültürel kalıp yargılar, işyerinde ayrımcılığa ve ücret eşitsizliklerine yol açabilir.
Erkekler ve kadınlar arasındaki ücret farkının belki de bir nedeni, kadınların genellikle çocuk veya yaşlı akraba bakımı gibi başkalarına bakmayı içeren meslekleri seçmeleridir. Bu meslekler genellikle erkekler arasında daha yaygın olan teknoloji veya mühendislikle ilgili mesleklerden daha az kazandırmaktadır.
Bununla birlikte, erkekler ve kadınlar aynı sektörde çalışsalar ve aynı işi yapsalar bile, farklı kazançlara sahip olabilirler. Araştırmalar, işi aynı derecede iyi ya da daha iyi yapsalar bile, kadınların genellikle erkek meslektaşlarıyla aynı ödülleri ve terfileri alamadıklarını göstermektedir.